کاربردهای چمن در فضای سبز

چمن گیاهی است ﺗﮑﻪ ﻟﭙﻪ ای ازﺧﺎﻧﻮاده (poaceae)Gramineae،از جنسهای مختلف آن به ﻋﻨﻮان ﮔﯿﺎه ﭘﻮﺷﺸﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد.ﭼﻤﻦ درواﻗﻊ ﻓﺮش ﺳﺒﺰی اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﮐﻮﭼﮏ ﯾﺎوﺳﯿﻊ،ﻣﺘﻘﺎرن ﯾﺎ ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن،ﻫﻤﻮارﯾﺎ ﺷﯿﺐ دار،ﻣﻨﻈﻢ ﯾﺎ ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ ﺑﺎﺷﺪ.اﻣﺎ آﻧﭽﻪ ﮐﻪ اﻫﻤﯿﺖ دارد ﺳﺒﺰ و ﯾﮑﺪﺳﺖ ﺑﻮدن آﻧﺴﺖ .اﻏﻠﺐ ﭼﻤﻦ ﻫﺎ ﺟﺰء ﮔﯿﺎﻫﺎن داﺋﻤﯽ و ﺑﻌﻀﯽ ازآﻧﻬﺎ ﯾﮑﺴﺎﻟﻪ اﻧﺪ.روش ﮐﺸﻒ ﭼﻤﻦ ازﻃﺮﯾﻖ ﺑﺬر ﯾﺎ روﺷﻬﺎی ﻏﯿﺮﺟﻨﺴﯽ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ.ﻋﺎدت رﺷﺪ ﭼﻤﻨﻬﺎ ﻣﺘﻔــﺎوت اﺳـﺖ ﻣﻤﮑـﻦ اﺳـﺖ ازﻃﺮﯾـﻖ رﯾـﺰوم، اﺳـﺘﻮﻟﻮن ﯾـﺎ ﮐﭙـﻪ ای ﺑﺎﺷﺪ.ﭼﻤﻦ ﻫﺎ ازﻃﺮﯾﻖ آب وﻫﻮاﯾﯽ ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﻓﺼﻞ ﮔﺮم و ﻓﺼﻞ ﺳﺮد ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ .ﮐﯿﻔﯿﺖ ﭼﻤﻨﻬﺎ ازدو ﻧﻈﺮﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮارﻣﯽ ﮔﯿﺮند:

1-visual Quality:کیفیتهای ظاهری از قبیل تراکم (Denisty)،بافت(Texture)،یکنواختی (Uniformity)و ... می باشد.

Functional Quality -2:کیفیتهای کاربردی از قبیل:استحکام برگ (Rigidity)،حالت ارتجاعی(Elasticity)،پاخوری (Resiliency)و ... می باشد.

چمنها را میتوان از لحاظ کاربردی به 2 د سته تقسیم کرد:

1- sport turf :ﭼﻤﻨﻬﺎی ورزﺷﯽ ﮐﻪ دارای وﯾﮋﮔﯿﻬﺎﯾﯽ از ﻗﺒﯿﻞ:ﺣﻔﻆ ﺳﻼﻣﺖ و اﯾﻤﻨﯽ ﺑﺎزﯾﮑﻨــﺎن،داﺷـﺘﻦ ﻇﺎﻫﺮی ﺟﺬاب ﺑﺮای ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮان،ﺣﺎﻟﺖ ارﺗﺠﺎﻋﯽ، ﻗﺪرت ﭘﺎﺧﻮری، ﻗﺪرت ﺗﺮﻣﯿﻢ ﺑﺎﻻ و... می باشند. ﮐـﻪ چمن هایی که ﺑﯿﺸـــﺘﺮﺑﺮای اﯾــﻦ ﻣﻨﻈــﻮر اﺳــﺘﻔﺎده ﻣــﯽ ﺷــﻮﻧﺪkentucky، Perennil ryegrass ،bluegrass می باشند.

2-Lawn turf: : ﭼﻤﻨﻬﺎی ﮐﺎﺷــﺘﻪ ﺷـﺪه درداﺧـﻞ ﯾـﺎ اﻃـﺮاف ﺧﺎﻧـﻪ ﻫـﺎ،ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎی دوﻟﺘـﯽ،ﻣﮑﺎﻧـﻬﺎی ﺗﺠﺎرﺗﯽ،ﭘﺎرﮐﻬﺎ،ﺑﺎﻧﺪ ﻓﺮودﮔﺎﻫﻬﺎ،ﮐﻨﺎرﺟﺎده ﻫﺎ و ... می باشند.از اﻧﻮاع ﭼﻤﻦ ﺑـا توجه ﺑـﻪ ﺷـﺮاﯾﻂ آب وﻫﻮاﯾـﯽ برای اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮرﻣﯽ ﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد.ﺑﻄﻮرﮐﻠﯽ ازﻟﺤﺎظ ﮐﺎرﺑﺮدی و ﮐﯿﻔﯿﺘﯽ اﯾﻦ ﭼﻤﻨﻬﺎ ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ :

الف: LuxuryLawn:ﭼﻤﻨـﻬﺎی ﻟﻮﮐـﺲ دارای ﺑـﺮﮔـﻬﺎی ﻇﺮﯾـﻒ،ﮐﯿﻔﯿﺘـﯽ ﺑـﺎﻻ وﻇـﺎﻫﺮی ﺟــﺬاب ﻣﯿﺒﺎﺷـﻨﺪ.ﺑﺬرﺷـﺎن ﮔـﺮان اﺳـﺖ،اﺣﺘﯿـﺎج ﺑـﻪ ﻣﺮاﻗﺒـﺖ وﺗﻮﺟـﻪ ﻓـﺮاوان دارﻧـــﺪ،ﻗــﺪرت ﭘــﺎﺧﻮری زﯾــﺎدی ﻧﺪارﻧﺪ.ﺑﯿﺸﺘﺮدرﺟﺎﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺟﻨﺒﻪ دﯾﺪﻧﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﮑﺎرﻣﯽ روﻧﺪ.ﭼﻤﻨﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮﺑﺮای اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮرﺑﮑــﺎرﻣﯽروند گونه ها مختلف جنس agrostis وFestuca می باشند.

ب:Utility lawn:ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ ﭼﻤﻨـﻬﺎی ﻟﻮﮐـﺲ ﮐـﺎرﺑﺮدی ﺗـﺮ وﻣﻘـﺎوم ﺗﺮﻧـﺪ.درﮐﻨﺎرﺟـﺎده ﻫـﺎ،ﺑــﺎﻧﺪ ﻓﺮودﮔﺎﻫﻬﺎ،ﺷﯿﺐ زﻣﯿﻨﻬﺎی اﺳﮑﯽ و... بکار می روند.عمدتاً ﺑـﻪ ﻣﻨﻈﻮرﺛﺒـﺎت و ﭘـﺎﯾﺪاری ﺧـﺎک،جلوگیری از ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ آﺑﯽ وﺑﺎدی،ﺗﻌﺪﯾﻞ دﻣﺎی ﺧﺎک،ﮐﺎﻫﺶ ﮔﺮد وﻏﺒﺎر،ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ازﺗﺨﺮﯾﺐ ﺷﺪﯾﺪ آب،ﮐﺎﻫﺶ آﻟﻮدﮔــﯽ ﺻﺪا و ... بکار می روند.ﻣﯿﺘﻮان ازﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻨﺲ Phleum,Cynosurus,Lolium,Poa ﺑﺮای اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮراﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد .

ﭼﻤﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻤﻨﻈﻮراﯾﺠﺎد ﻓﻀﺎی ﺳﺒﺰ ﯾﺎ ﻓﻀﺎی ﺑﺎزی ﻧﯿﺴﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان آﻧﺮا ﺑﺼــﻮرت ﻗﻄﻌـﺎت ﯾـﺎ ﭘﻼﺗـﻬﺎ ﯾـﺎ اﺷﮑﺎل ﺧﺎص ازﺟﻤﻠﻪ ﮔﻠﺪان،ﻣﯿﺰ،ﺻﻨﺪﻟﯽ و... درآورده و درﻓﻀﺎی ﺳﺒﺰازآﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد.

چمن گیاهی است تک لپه ای از خانواده Poaceae نقطه رویشی آن در قسمت بالای طوقه و نزدیک خاک قرار گرفته به همین دلیل کار چمن زنی اختلالی در سیستم رشد ایجاد نمی کند .اغلب چمنها جزء گیاهان دائمی محسوب می شوند.

در میان هزارها رقم گیاهان علفی که در نیمکره شمالی رشد می کنند تنها حدود چهل نوع بعنوان چمن بکار می روند.ﮐﺎرﺑﺮد ﭼﻤﻦ ﭼﯿﺰی ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ اﻣﺮوزه راﯾﺞ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻠﮑــﻪ درﺟـﻬﺎن ﻗﺮﻧﻬﺎﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺑﺴـﯿﺎری ازﮔﯿﺎﻫﺎن اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﺼﻮرت ﻓﺮش ﺳﺒﺰی زﻣﯿﻨﻪ ﺑﺴﯿﺎری ازﻃﺮﺣﻬﺎی ﻓﻀﺎی ﺳﺒﺰرا ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ.ازدﻻﺋﻞ آن،داﺷﺘﻦ ﻇﺎﻫﺮی ﺟﺬاب ودﻟﭙﺬﯾﺮ،ﭘﻮﺷﺸﯽ ﺳﺮﯾﻊ و ﻣﻘﺎوم،ﻗﺪرت ﻣﻘﺎوﻣﺖ درﺑﺮاﺑﺮﭘﺎﺧﻮری و ﻣﻘﺎوم ﺑـﻪ ﮐﻮﺗـﺎه ﺷﺪن ﺑﺪون اﯾﻨﮑﻪ آﺳﯿﺐ ﺑﺒﯿﻨﻨﺪ را ﻣﯿﺘﻮان ﻧﺎم ﺑﺮد.ﭼﻤﻦ ﺑﺎ رﻧﮓ ﺳﺒﺰو ﻣﻼﯾﻢ ﺧﻮد ﻣﻮﺟﺐ آراﻣـﺶ روح و روان اﻧﺴﺎن ﻣﯽ ﺷﻮد و دررﻓﺘﺎرﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﻧﺴﺎن ﻧﯿﺰﺗﺄﺛﯿﺮﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ.

ﭼﻤﻨﻬﺎ ازﻟﺤﺎظ ﺷﮑﻞ ﻇﺎﻫﺮی،اﺣﺘﯿﺎﺟﺎت آﺑﯽ،ﻧــﻮری،ﺣﺮارﺗـﯽ،ﻧﯿﺎزﻫـﺎی ﻧﮕـﻬﺪاری وﮐـﺎرﺑﺮد ﺑﺴـﯿﺎرﻣﺘﻨﻮع ﻫﺴﺘﻨﺪ.ﮔﺮﭼﻪ ﮐﺎﺷﺖ ﭼﻤﻦ ﻣﺸﮑﻞ ﻧﯿﺴﺖ اﻣﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻮع ﭼﻤــﻦ وﺑﺪﻧﺒـﺎل آن ﻣﺪﯾﺮﯾـﺖ ﺻﺤﯿـﺢ ازﻣـﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻃﻮل ﻋﻤﺮﭼﻤﻦ وزﯾﺒﺎﯾﯽ آن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ درواﻗﻊ ﻇﺎﻫﺮ ﭼﻤﻦ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﮐﻨﻨﺪه ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻧﮕﻬﺪاری آن اﺳﺖ . اﺣﺪاث ﭼﻤﻦ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎی ﺳﻨﮕﯿﻦ اﺳﺖ وﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آب وﻫﻮای ﺧﺸﮏ و ﻧﯿﻤﻪ ﺧﺸﮏ اﯾـﺮان، در اﺣﺪاث ﭼﻤﻦ ﻣﯿﺰان آب در دﺳﺘﺮس ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ و ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ اﻧﺘﺨﺎب ارﻗﺎم ﻣﻘﺎوم ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻧﻮع و ﮐﺎرﺑﺮد ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ ﻧﻘﺶ اﺳﺎﺳﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.

کاشت چمن معمولاًبصورت بذر صورت می گیرد ولی برخی از چمنها را می توان از طریق غیر جنسی مانند ریزوم (Rhizomatous type)، استولون (Stoloniferous type ) و کپه ای (Bunch tyhpe) تکثیر نمود.

از ﻧﻈﺮ ﺷﺮاﯾﻂ آب و ﻫﻮاﯾﯽ ﭼﻤﻨﻬﺎ به 2 دﺳﺘﻪ ﻓﺼﻞ و ﺳﺮد و ﻓﺼﻞ ﮔﺮم ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣــﯽ ﺷـﻮﻧﺪ.ﺑـﻬﺘﺮﯾﻦ دﻣـﺎ برای رشد گونه ای فصل سرد 15-24 درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯿﮕﺮاد اﺳﺖ،زﻣﺴﺘﺎﻧﻬﺎی ﺳﺮد را ﺗﺤﻤــﻞ ﻣـﯽ ﮐﻨﻨـﺪ وﻟـﯽ ﺑـﻪ ﻫﻮای ﮔﺮم ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﻣﻘﺎوم ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ.دﻣﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ رﺷﺪ ﭼﻤﻨﻬﺎی ﻓﺼﻞ ﮔﺮم 26-35 درﺟﻪ سانتیگراد می باشد و در درجه ﺣﺮارﺗﻬﺎی زﯾﺮ ﺻﻔﺮ ﺑﺨﻮاب ﻣﯽ روﻧﺪ.

کیفیت چمن

کیفیت چمن را از دو نظر می توان بررسی کرد:

1-کیفیتهای ظاهری(Visual Quality)که شامل تراکم( Denisty) ،بافت(Texture) ،یکنواختی( Unifomity)،رنگ(color)،عادت رشد(Growth habit)و میزان صاف بودن (Smothness) می باشد.

ﺗﺮاﮐﻢ ﻧﺴﺒﺖ اﻧﺪاﻣﻬﺎی ﻫﻮاﯾﯽ ﺑﻪ واﺣﺪ ﺳﻄﺢ اﺳﺖ و ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻬﻢ در ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺑﺎﻓﺖ ﻋﺮض پهن ﺑﺮگ ﻣﯽ ﺑﺎﺷــﺪ . ﯾﮑﻨﻮاﺧﺘﯽ ﮐﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﺻﺎف و ﯾﮑﺪﺳﺖ ﭼﻤﻦ اﺳﺖ.رﻧﮓ ﮐﻪ از ﺳﺒﺰ روﺷﻦ ﺗﺎ ﺗﯿﺮه متغیراﺳﺖ و در ﻃﻮل ﻓﺼﻞ رﺷﺪ ﻧﯿﺰ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .ﻋﺎدت رﺳﺪ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ رﯾﺰوم زاﯾﯽ،اﺳﺘﻮﻟﻮن ﯾﺎ رﺷﺪ ﮐﭙﻪ أی ﭼﻤﻦ دارد ﺻــﺎف ﺑـﻮدن ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻧﻮع ﭼﻤﻦ زن ﻣﺘﻐﯿﺮ اﺳﺖ.

2-کیفیت های کاربردی (Functional Quality) که شامل استحکام برگ (Rigidity) که به مقاومت برگ در برابر فشار گفته می شود حالت ارتجاعی (Elasticity) که تمایل به برگشت برگها به حالت اولیه بعد از وارد شدن فشار به سطح آن است.پاخوری (Resilonecy) که به ظرفیت چمن در تحمل شوکهای وارده بدون تغییر در خصوصیات ظاهری آن اتلاق می شود.میزان محصول (yield) مقدار چمنهای چیده شده است که در واقع نشان دهنده میزان رشد آن است.سرسبزی (Verdure) میزان اندامهای هوایی باقی مانده بعد از چیدن است که ارتباط مستقیم با استحکام برگی و پاخوری چمن دارد،ریشه دهی (Rooting) در حقیقت عمق فعالیت ریشه ها که از فاکتورهای مهم در افزایش مقاومت آن به خشکی است و قدرت ترمیم پذیری (Recuperative capacity) توان بازگشت چمنها به حالت اولیه بعد از خسارت ناشی از عوامل بیماری زا،حشرات ،رفت و آمد و ... می باشد.

در انتخاب چمن به نکات د یگری از جمله سرعت استقرار،میزان مقاومت به سرما،گرما،خشکی،سایه،خاکهای اسیدی،خاکهای شور ،ایستایی و thatch نیز باید توجه نمود.

کاربردهای چمن

چمنها از نظر کاربرد به دو دسته چمنهای ورزشی (Sport turf) و چمنهای تزئینی (Lawn turf) تقسیم میشوند:

ﭼﻤﻨﻬﺎی ورزﺷﯽ :در واﻗﻊ ﺗﮑﺎﻣﻞ و ﺗﺤﻮل در ﺗﮑﻨﻮﻟــﻮژی و ﻋﻠـﻢ ﭼﻤـﻦ ﮐـﺎری ﺑﯿﺸـﺘﺮ ﻣﺪﯾـﻮن ﻣﺪﯾـﺮان زﻣﯿﻨﻬﺎی ﮔﻠﻒ ﺑﺮای ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮدن ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی و اﺻﻮﻟﯽ ﺑﺮای رﻓﻊ ﻣﺸﮑﻼﺗﺸﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ.ﻣﺸﺨﺼﻪ اﺻﻠﯽ ﺗﻤﺎم ﭼﻤﻨﻬﺎی ورزﺷﯽ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای ﺑﺎزی و ﺣﻔﻆ ﺳﻼﻣﺖ و اﯾﻤﻨﯽ ﺑﺎزﯾﮑﻨﺎن و اﯾﺠﺎد ﻇﺎﻫﺮی زﯾﺒﺎ و ﺟﺬاب ﺑﺮای ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮان ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.از ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت دﯾﮕﺮ ﭼﻤﻦ ﻫﺎی ورزﺷــﯽ ﻗـﺪرت ﺗﺮﻣﯿـﻢ و ﻗﺪرت ﭘﺎﺧﻮری آﻧﻬﺎ اﺳﺖ .ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﮐــﻪ ﺑﯿﺸـﺘﺮ ﺑﺪﯾـﻦ ﻣﻨﻈـﻮر اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ: Zoysia sp .Lolium perenne. Poa pratensis. Cynodon dactulon می باشند.

در اثر بازی گاهی بخش کوچکی از زمین ورزشی خسارت می بیند که به وسیله Plugها یا sodها تعمیر می شوند.

چمنهای تزئینی(lawn turf) ::ﺑﻪ ﭼﻤﻦ ﻫﺎی ﮐﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه در داﺧﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ، ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎی دوﻟﺘﯽ،مکانهای تجارتی،پارکها،ﺑﺎﻧﺪ ﻓﺮودﮔﺎﻫﻬﺎ ،ﮐﻨﺎر ﺟﺎده ﻫا...گفته می شود.این چمنها به 2 دسته ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ :

1-چمنهای لوکس (Luxury lawn):دارای برگهای ظریف،کیفیتی بالا و ظاهری جذاب می باشند.اﺣﺘﯿﺎج ﺑﻪ ﻣﺮاﻗﺒﺖ و ﺗﻮﺟﻪ ﻓﺮاوان دارﻧﺪ ﺑﻄﻮرﯾﮑﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻓﺎﻗﺪ ﻋﻠﻔﻬﺎی ﻫﺮز ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﺑﺨﺸــﻬﺎی ﻗـﻬﻮه ای رﻧـﮓ و ﺑﺪﻣﻨﻈﺮ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ،ﺑﺮآﻣﺪﮔﯽ و ﻓﺮورﻓﺘﮕﯽ درآن دﯾﺪه ﻧﺸﻮد .ﺑﻌــﺪ از ﺑـﺎرﻧﺪﮔـﯽ ﺳـﻨﮕﯿﻨﯽ ﺳـﺮﯾﻊ زﻫﮑﺸـﯽ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد و ﮐﺎﻣﻼ ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ .اﯾﻦ ﭼﻤﻨﻬﺎ ﻗﺪرت ﭘﺎﺧﻮری زﯾﺎدی ﻧﺪارﻧﺪ ﺑﻨــﺎﺑﺮاﯾﻦ در ﻣﮑﺎﻧـﻬﺎﯾﯽ ﮐـﻪ رﻓﺖ و آﻣﺪ روی آﻧﻬﺎ اﻧﺠﺎم ﻧﻤﯽ ﮔﯿﺮد ﮐﺸﺖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺟﻨﺒﻪ دﯾﺪﻧﯽ دارﻧــﺪ .از ﮔﻮﻧـﻪ ﻫـﺎی ﻣﺨﺘﻠـﻒ جنس Agrostis مثل A.tenuis بیشتر استفاده می شود.

2-چمنهای کاربردی (Utility lawn):نسبت به چمنهای لوکس مقاومتر بوده و دارای برگهای پهن تری ﻫﺴﺘﻨﺪ.از ﻧﻈﺮ زﯾﺒﺎﯾﯽ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ.اﺣﺘﯿــﺎج ﺑـﻪ ﻣﺮاﻗﺒـﺖ ﮐﻤـﺘﺮی دارﻧـﺪ،ﺳـﺮﯾﻌﺘﺮ اﺳـﺘﻘﺮار ﭘﯿـﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ .رﺷﺪ زﯾﺎدی دارﻧﺪ و ﺗﻌﺪاد دﻓﻌﺎت ﭼﻤﻦ زﻧﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭼﻤﻨﻬﺎی ﻟﻮﮐﺲ درآن ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳــﺖ از ﮔﻮﻧـﻪ های مختلف جنس poa مثل P.trivialis P.bertolonii P.annua P.pratensis و انواع lulium مثل L.prenne میتوان استفاده نمود.از مکانهایی که این چمنها کاربردی دارند،کنار جاده ها ﺑﺎﻧﺪ ﻓﺮودﮔﺎﻫﻬﺎ ،ﺷﯿﺐ زﻣﯿﻨﻬﺎی اﺳﮑﯽ و...است.اهداف کاربردی آنها ﻋﻼوه ﺑﺮ زﯾﺒﺎﯾﯽ ﻓﻀــﺎی ﺳـﺒﺰ ،ﺣﻔﻆ ﻧﺒﺎﺗﺎت و ﭘﺎﯾﺪاری ﺧﺎک ،ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ آﺑﯽ و ﺧﺎﮐﯽ ،ﺗﻌﺪیل دﻣــﺎی ﺧـﺎک، ﮐـﺎﻫﺶ ﮔـﺮد و ﻏﺒﺎر و اﻓﺰاﯾﺶ اﮐﺴﯿﮋن ﻣﺤﯿﻂ و ﺟﺬب ﻣﻮاد ﺳﻤﯽ ﻫﻮا را ﻣﯽ ﺗﻮان ﻧﺎم ﺑﺮد.

ﭼﻤﻨﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای ﭘﺎﯾﺪاری ﺧﺎک ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ از ﭼﻤﻨﻬﺎی ﺑﻮﻣﯽ ﻣﻨﻄﻘــﻪ اﻧﺘﺨـﺎب ﺷـﻮﻧﺪ ﺗـﺎ ﻣﺮاﻗﺒﺖ و ﻧﯿﺎزﻫﺎی ﮐﻤﺘﺮی اﺣﺘﯿﺎج داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ . در ﻣﮑﺎﻧﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﯽ ﺗﻮان از ﭼﻤﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ از آﻧﻬﺎ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد .در ﭘﺎرک ﮐﻮدﮐﺎن اﯾﺠﺎد ﭼﻤﻦ ﺑﺮای ﺑﺎزی ﺑﭽﻪ ﻫﺎ ﺿﺮوری اﺳﺖ .ﻣﺜﻼ در ﺳﻄﺢ زﯾﺮﯾﻦ وﺳایل ﺑـﺎزی ﻣـﯽ ﺗﻮان ﻓﻀﺎی ﻧﺮﻣﯽ از ﭼﻤﻦ اﯾﺠﺎد ﮐﺮد ﺗﺎ ﺻﺪﻣﺎت وارده ﺑﻪ ﮐﻮدﮐﺎن را ﺑﺮ اﺛﺮ ﺳﻘﻮط ﮐــﺎﻫﺶ دﻫـﺪ و ﻣﺨﻠـﻮط گونه های Poa pratensis،Lolium perenne برای این منظور مناسب هستند.

در اﻃﺮاف آب ﻧﻤﺎﻫﺎ ﭼﻤﻦ ﮐﺎری ﺑﺼﻮرت ﻟﮑــﻪ ای و ﭘﺮاﮐﻨـﺪه ﺑﯿﺸـﺘﺮ ﺻـﻮرت ﻣـﯽ ﮔـﯿﺮد و در ﻃﺮاﺣـﯽ زرد و ﺳﻔﯿﺪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫــﺪ .و در ﺳـﻄﻮح وﺳـﯿﻊ ﮔـﻞ ، اﺛﺮ رﻧﮓ ﻗﺮﻣﺰ ، زﻣﯿﻨﻪ ﭼﻤﻦ ، ﻓﻀﺎﻫﺎی ﮔﻞ ﮐﺎری ﮐﺎری از ﮐﺎﺷﺖ ﺳﻄﺢ ﮐﻢ ﭼﻤﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺧﻮدداری ﮐﺮد زﯾﺮا در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﭼﻤﻦ ﻣﻨﻈﺮه ﺟﺬاب ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﺧﻮاﻫﺪ داد . اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮏ ﺣﺎﺷﯿﻪ ﺻﺨﺮه ای در اﻃﺮاف ﺳﻄﺢ ﭼﻤــﻦ ﮐـﺎری ﺷـﺪه ﺑـﺮای ﮐﻤـﮏ ﺑـﻪ اﯾﺠـﺎد ﻣﻨﻈﺮه ای زﯾﺒﺎ ﺗﺮ در ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ .از ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎی دﯾﮕﺮ ﭼﻤﻦ ﻧــﺮم و ﻟﻄﯿـﻒ ﮐـﺮدن ﻃﺮاﺣـﯽ ﻫـﺎی ﻣﮑﺎﻧﻬﺎی ﺳﺨﺖ و ﺧﺸﻦ اﺳﺖ.

اﯾﺠﺎد ﻣﺤﻮﻃﻪ ﻫﺎی ﭼﻤﻦ ﮐﺎری در زﯾﺮ ﺳﺎﯾﻪ درﺧﺘﺎن ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ زﯾﺮا وﺟﻮد ﺳــﺎﯾﻪ درﺧـﺖ روی اﯾﻦ ﻓﺮش ﺳﺒﺰ ﻣﮑﺎن ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮای اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﺑﺨﺼﻮص در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻧﻬﺎی ﮔﺮم ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.

از گونه های مناسب برای این منظور می توان از Lolium perenne و بعضی از ارقام Poa pratensis مثل Baron سود برد.

منبع:مجموعه مقالات همایشهای آموزشی و پژوهشی فضای سبز شهر تهران(جلد دوم)