همه چیز درباره چمن کاری

اصولا محوطه چمن کاری علاوه بر زیبایی و بر قراری لطافت محیط، از نظر بهداشت مورد توجه است،بخصوص در مناطق معتدل و خشک که در اثر وزش باد گرد و غبار به هوا برخاسته و فضا را آلوده می سازد.لذا محوطه های چمن کاری از این امر جلوگیری نموده و محیط اطرافش را مصون از آلودگی می نماید.روشی که در این مجموعه بکار رفته هر فرد نا آشنا به فن چمن کاری می تواند باغ مطالعه مفاد این مقاله راسا باغبان خود بوده و به کشت چمن اقدام کند.چمن و هر نبات دیگر در طبیعت به طور وحشی بوده که بشر با پی بردن به اهمیت آن به تدریح روی آنها مطالعه و آزمایش کرده و ارقامی مناسب برای هر منطقه انتخاب نموده که از نظر کیفی و کمی مورد توجه قرار گرفته است.

در هر کشور و کشور ما نیز چمن های خودرو به انواع مختلف یافت می شوند در ایران با مطالعات انجام شده روی این نبات چند رقم خاص انتخاب گردیده که نسبت به تکثیر بذر آن همه ساله اقداماتی صورت می گیرد.یکی از انواع این چمن های ایرانی که مرسوم و متداول است چمنی استا به نام ری گراس (rey grass) که برای نقاط گرم و معتدل مناسب است و در مناطق مرطوب مانند شمال ایران نتیجه مطلوب عاید نمی گردد.پس بهتر است نسبت به واریته انتخابی توجه خاص مبذول گردد تا زحماتی که برای کشت آن انجام می شود به هدر نرود.علاقمندان محترم باید بتوانند که بستر نبات (خاکی که درآن بذر یا نهال کاشته می شوند)باید به دقت زیاد تهیه شود ،زیرا یکی از ارکان اصلی و مهم باغداری ،زراعت ،گل کاری و چمن کاری همانا خاک مناسب است که در هر نبات بوجه خاصی نوع خاک باید متغیر باشد.

اگر چنانچه خاک موجود مطابق با سلیقه نبات نباشد باید آنرا مطابق نیاز گیاه مربوطه آماده ساخت ،در غیر اینصورت زحمات کاشت ، داشت و برداشت برای کشت گیاهان بدون در نظر گرفتن بستر مناسب بیهوده است. لذا باید ترکیبات فیزیکی و شیمیایی هر خاک برای هر نبات مد نظر قرار گیرد.همانطور که در ابتدا ذکر رشد نوع چمن باید با دقت انتخاب گردد، مثلا در نقاطی که سایه آفتاب، گرم، معتدل و یا مرطوب ایت باید واریته ای مخصوص هر یک از آن مناطق در نظر گرفته شود تا چمن دلخواه بدست آید، بنابراین آنچه را که برای یک چمن ایده آل ضرورت دارد به ترتیب با روشی ساده شرح داده می شود.به طور کلی چمن ها در هر خاکی اعم از شنی یا رسی به خوبی سبز می کنند ولی رشد و نمو آن در اراضی شنی مطلوب نبوده و به علت قابل نفوذ بودن آن در اراضی مواد غذایی به سرعت از دسترس گیاه خارج شده و در نتیجه رنگ چمنها به زودی گرایش پیدا می کنند.لذا باید به این قبیل اراضی مقداری خاک رس بیفزائیم و اگر بر عکس زمینی رسی باشد باید مقداری ماسه نرم به آن اضافه نمائیم.خاک چمن کاری باید تا عمق 20 سانتی متری اصلاح گردد و چون ریشه چمن افشان است، اصلاح عمق بیشتر ضرورتی ندارد.هر قدر در تهیه زمین چمن کاری دقت شود آتیه چمن بهتر است ، در این صورت چمنی که برای مدت 5 الی 6 سال در زمین پا برجاست جا دارد که خاک آن اصلاح گردد.پس باید قبل از اقدام به کشت چمن با نوک بیل نمونه های خاک یک زمین را برداشته و به دقت بررسی نموده و از وضع ظاهری خاک اطلاعات کافی بدست آورد.پس از بررسی فوق باید زمین بیل خورده و خاک آن برگردان شده و با خاک رس یا ماسه همانطور که اشاره شد اصلاح شود.ممکن است زمین خودبخود از حیث این ترکیبات کامل بوده و لزومی به اصلاح آن نباشد. در هر حال اراضی که رس آن نسبت به شن موجود در خاک بیشتر باشد مناسب ترین خاک برای چمن کاری است.این خاک تهیه شده را با کود سرندشده حیوانی به نحوی که بعدا میزان و نوع آن شرح داده می شود مخلوط می نمایند. باید در نظر داشت قبلا کود را غربال نموده و پس از پخش نمودن آن به طور یکنواخت در سطح زمین به عمق 15 سانتی متر با خاک مخلوط نموده و سپس با شن کش یا وسائل دیگر زمین را مسطح سازیم تا محوطه چمن کاری زیباتر جلوه کند.زمینهایی که دارای شیب زیادی می باشند باید حتی المقدور سعی نمائیم از شیب نمد آن بکاهیم، زیرا شیب تند باعث می شود آب کاملا در زمین نفوذ نکند و بخصوص در تابستان باعث به هدر رفتن آب شده و بدین ترتیب گیاه با عدم دسترسی به رطوبت کافی رنگ آن زرد یا پژمرده می گردد. درصورتی که بخواهیم شیب مصنوعی به زمین بدهیم باید این شیب را با ترمیم پهن اسبی پوسیده یا خاک اره و انجام آبیاری به صورت پودر و خیلی آرام قابل نفوذ سازیم.زمین چمن کاری بعد از تسطیح شدن باید به دقت کوبیده شود ،زیرا در اثر این عمل اولا درآن آثار فرو رفتگی ایجاد نشده و در ثانی ریشه های چمن در زمین سفت بهتر جایگزین شده و از رشد بهتری برخوردار است، ثالثا پس از سبز شدن می توانیم در زمین چمن کاری شده قدم بزنیم و عملیات بعدی را انجام داده بدون اینکه آسیبی به زمین وارد شود.کوبیدن و سفت نمودن زمین چمن قبل از بذر کاری به وسیله غلطکهای مختلفی از قبیل غلطکهای آهنی ،سنگی و یا سیمانی صورت می گیرد.غلطک های سنگی یا آهنی را می توان از فروشندگان خریداری نمود و این در صورتی است که چمن ما در سطح وسیعی انجام پذیرد ولی اگر در سطح کم در باغچه های کوچک بخواهیم اقدام به چمن کاری کنیم برای اینکه هزینه بیشتری را متحمل نشویم می توانیم شخصا آن را تهیه کنیم ، بدین معنی که یک لوله سیمانی به قطر حداقل 20 سانتی متر را که طول آن در حدود 60 تا 70 سانتی متر باشد در نظر گرفته و یک میله آهنی به عنوان محور در داخل آن تعبیه نموده به طوریکه از هر طرف 10 سانتی متر بیرون از لوله قرار گرفته باشد برای اینکه محور این غلطک ثابت بوده و از طرفی علطک سنگین باشد قبلا گچ را با آب مخلوط نموده به محض اینکه در حال سفت شدن باشد به تدریج داخل لوله را پر می کنیم و انقدر این عمل را تکرار می کنیم تا داخل لوله مملو از گچ شود. ناگفته نماند که شخص دیگری باید قبل از پر کردن گچ ، میله آهنی را کاملا در مرکز لوله نگهداری از لوله قرار گرفته باشد و آن وقت است که نسبت به پر کردن گچ اقدام می نمائیم .شکل زیر تا اندازه ی غلطک فوق الذکر را نشان میدهد.

غلطکی که بدین ترتیب درست شد یا با استفاده از غلطکهای دیگر آنقدر در روی زمینی که قبلا تهیه شده در جهت عکس هم حرکت می دهیم تا زمین چمن کاملا سفت گردد.چه بسا دیده شده است افرادی بدون اینکه زمینی را بوسیله غلطک سفت نمایند، اقدام به چمن کاری می کنند که نتیجه کار آنها رضایت بخش نخواهد بود.زمینی که بدین سان تهیه می گردد آماده برای بذر پاشی است که این امر به نوبه خود در خور اهمیت است. مبحث بذر رل مهمی را در امر کشاورزی ایفا می کند که بایستی نسبت به تهبه و کاشت آن اطلاعات کافی کسب شود. ابتئا باید ببینیم چمن کاری در پارکهای عمومی ، زمینهای ورزشی ، تزئینات داخل شهر ها و منازل صورت می گیرد.در مؤسسات تولید بذر بعضی از بذور واریته های مختلف چمن را بنا به ضرورت امر با یکدیگر مخلوط نموده و توصیه می نمایند.معمولا بذر چمن برای نقاط ورزشی مخلوطی از بذور واریته های مقاوم بوده که در دسترس فروشندگان قرار دارد.امروزه در کشورهای ما بذری که برای نقاط ورزشی توصیه می شود بذری است مخلوط بنام اسپورت (sport) که قابلیت پا خوری آن بسیار خوب است.باید توجه داشت اینگونه اراضی را پس از سبز شدن برای مدتی حدود 5 تا 6 ماه نباید مورد استفاده قرار داد.لذا پس از چندین چین که ریشه آن کاملا جایگزین و قوی شد این زمین چمن کاری شده قابل استفاده خواهد بود.برای مصارف نقاط غیر ورزشی که فوقا اشاره شد از بذور دیگری می توان استفاده کرد در نقاطی که سایه آفتاب است مانند زیر درختان باید از بذور هلندی که به اشعه آفتاب کمتر نیاز دارند استفاده شود.همانطور که گفته شد در ایران نوعی بذر داریم به نام ری گراس (rey grass) که بذر مقاومی است و به طور کلی غیر غیر از نواحی مرطوب برای نقاط مختلف ایران تا اندازه ای مناسب است.بذور دیگری در ردسترس فروشندگان قرار داد که مناسب آب و هوای ایران می باشند.برخی از چمنها خزنده هستند مانند چمن افریقایی که به وسیله ریشه نیز به سرعت ازدیاد می شوند. ریشه های این چمن را پس از اینکه زمین غلطک خورد به فواصلی به شعاع های 20 تا 40 سانتی متر کاشته و بلافاصله آن را آبیاری می نمایند.این ریشه ها پس از مدتی تمام سطح زمین را پوشانده و یکنواخت می سازند.تهیه زمین و مراقبت های بعدی کاملا با چمنی که به وسیله بذر کاشته می شود مشابه است .این چمن عمر طولانی دارد و معمولا برای اراضی ورزشی هم مناسب می باشد.عیب این چمن این است که در هنگام سرما مجددا برگهای آن سبز می شوند.در مناطق گرم که سرمای زمستان محسوس نیست برگهای آن کاملا در چهار فصل سبز و خرم است . این واریته بذر هم دارد و می توان بذرآن را کاشت .به علت ریز بودن بذر مقدار آن را برای کاشت باید کمتر منظور نمود مثلا بین 10 تا 12 گرم در هر متر مربع . واریته مزبور برای سبز شدن به وسیله بذر به حرارت زیاد نیاز دارد در غیر اینصورت در حرارت کم سبز نخواهد شد.از موقع کاشت بذر تا هنگام سبزشدن بر خلاف واریته های دیگر که ظرف یک هفته الی 10 روز سبز می شوند سبز شدن آن مدت مدیدی حدود یکماه یا بیشتر طول می کشد.

توجه داشته باشند بذر چمن را در دو هنگام نمی توان کاشت. زمانی که هوا خیلی گرم است که پس از سبز شدن بلافاصله خشک می شود ،دوم آنکه اگر هوا سرد باشد بذرها سبز نمی شوند.چمن افریقایی و سایر چمنهای ریشه ای برای مناطق کمی شور مانند بلوچستان و کرمان و غیره مناسب است.باید دقت نمود بذری که خریداری میشود به دلایل زیر از محلهای مورد اطمینان صورت گیرد .ممکن است بذر دارای تخم علفهای هرزه بوده که بعدا د رمحوطه های چمن کاری سبز شده و تولید اشکال نماید.چه بسا امکان دارد بذور علفهای هرزه ای که دارای ریشه های دائمی است داخل بذر چمن بوده و محوطه چمن را آلوده و بد منظر سازد.بعضی از انواع آنها به سرعت محوطه چمن را می پوشانند به نحوی که باید کاشت چمن تجدید گردد، یا به اصطلاح کشاورزی واکاری شود.یک بذر چمن خوب باید کاملا رسیده بوده و نارس نباشد.نارس بدینم معنی است که زودتر از موعد مقرر آن را از کرتهای بذر گیری برداشت نموده و در نتیجه قوه سبز شدن آن کم خواهد شد. در این صورت بذر چمن از نظر ظاهری باید زرد رنگ ،توپر و حتی بدون بو باشد.در داخل بذر اگر حدود 3 یا 4 درصد شن یا خاک باشد ایرادی نیست ،زیرا این مخلوط هیچگونه ضرری برای چمن کاری ندارد و بر عکس همانطور که فوقا گفته شد تخم علفهای هرزه است که اشکالات فراوان تولید می کند.از مدتی که بذر کاشته می شود تا موقعی که سبز می شود این فاصله زمانی برای هر واریته یا محل کاشت فوق می کند و بدین ترتیب از 7 ت 45 روز طول می کشد.بذر چمن ایرانی اگر در نقطه ای کاشته شود که حداقل حرارت 20 درجه بالای صفر باشد بین 6 تا 10 روز سبز می شود . بعضی از بذور خارجی طول مدت سبز شدن آن حتی تا 45 روز طول می کشد ،لذا باید پس از کاشت چمن کمی حوصله نمود تا بذرها سبز شوند، مگر اینکه بذرها به کلی فاسد بوده و سبز نشوند که احتمال این امر خیلی ضعیف است.بذر اگر مدتی طولانی در محلهای نا مناسب و مرطوب نگهداری شود در این صورت قوه نامیه یا قابلیت جوانه زدن خود را از دست می دهد. این خاصیت در بذور مختلف متفاوت است.بعضی از آنها قوای نامیه خود را از دست می دهند و برخی دیگر مقاومتشان بیشتر است.مجددا یادآور می شود که انتخاب بذر حائز کمال اهمیت بوده بدین معنی که بذر باید توپر ،سنگین ،خالص ،بدون بو ،ضد عفونی شده و قابلیت جوانه زدن آن مناسب باشد.حال ببینیم چه مقدار بذر در هر متر مربع باید در زمین پاشیده شود.میزان بذر در انواع مختلف از 7 گرم تا 35 گرم در هر متر مربع تعیین گردیده و این امر با اشاراتی که شده به نوع چمن و یا ریزی و درشتی آن بستگی دارد که برابر توصیه کارشناسان باید میزان مصرف آن در نظر گرفته شود. هر چه بذر ریزتر باشد مصرف آن در هر متر مربع کمتر خواهد بود، و برعکس اگر درشت تر باشد میزان آن بیشتر است، مثلا بذر چمن ایرانی یا) (rey grass را برای هر متر مربع 30 تا 35 گرم در نظر می گیرند.بعضی از باغبانان تصور می کنند هر قدر بذر بیشتر بپاشند چمن پر پشت تر و بهتری خواهند داشت که این تصور صحیح نیست زیرا بذور اضافه کاشته شده پس از سبز شدن بلافاصله از بین می رود و نتیجه این می شود که با دست خود بذر را به هدر داده باشیم.بذر را باید بوسیله دست بطور یکنواخت در زمین پاشید ، بدین ترتیب مقدار بذری که برای یک متر مربع در نظر گرفته شده طوری در زمین پخش نمایند که در این یک متر مربع یکنواخت باشد، لذا میزان و نحوه پاشیدن بذر برای قسمتهای دیگر زمین الگو خواهد شد.بدیهی است چنانچه این یکنواختی رعایت نشود بذرها به طور نا مرتب سبز می شوندمثلا در یک قسمت پر پشت بوده و در قسمت دیگر کم پشت یا تنک است. بنابراین چمن سبز شده مطلوب و مورد پسند نخواهد بود.چنانچه در اثر بی توجهی چمنهای سبز شده در نقاطی پر پشت و در نقاط دیگر کم پشت باشند باید لکه های کم پشت را با نوک بیل شیار زده و مجددا بذر کاری را با همان شیوه اشاره شده تجدید نمائیم.پس از اینکه بذر روی زمین یکنواخت پاشیده شد روی آن را با پهن اسبی پوسیده و کمی مخلوط با خاک می پوشانیم.چنانچه پهن اسبی پوسیده و کمی مخلوط با خاک میپوشانند.چنانچه پهن اسبی در دسترس نبود می توانند از خاک اره استفاده کرده و روی بذر را بپوشانند، این پوشش نباید خیلی ضخیم باشد زیرا بذر را در هنگام سبز شدن خفه می کند و جوانه نخواهد زد.قطر پوشش حداکثر 8 تا 10 میلیمتر باید باشد.پوششی که بدین ترتیب صورت می گیرد ، اولا در هنگام آبیاری بذر جابجا نمی شود، ثانیا بذر از دید پرندگان و مورچه ها در امان است ثالثا رطوبت های خاک را حفظ می نماید. ریشه هایی را که قبلا اشاره کردیم به همین ترتیب خاک آن را به خاطر حفظ رطوبت با پهن پوسیده می پوشانند.پوسیدگی پهن به این منظور است که دانه های گندم، جو و علفهای هرزه قبلا در داخل پهن پوسیده شده و دیگر در داخل محوطه چمن سبز نمی شوند و از طرف دیگر پهن تازه به علت عدم تجزیه و تخمیر شدن برای نبات مناسب نیست. پس از پوشش بلافاصله عمل آبیاری را به دقت انجام می دهیم به نحوی که خاک چمن شسته نشود.خلاصه مطلب در اوایل کاشت ،آب ، باید به صورت پودر با فشار کم داده شود.تکرار عمل آبیاری بستگی به وضع رطوبت زمین دارد ماحصل اینکه زمین باید همیشه مرطوب باشد.آب مورد نیاز چمن سبز شده در هنگام هوای گرم بیشتر است و بر عکس موقعی که هوا رو به سردی می رود نیاز چمن به آب کمتر می شود .وقتی که هوا کاملا سرد شد باید آبیاری را تا اوایل بهار قطع کرد.موقع کشت چمن همانطور که قبلا توصیه شد به نوبه خود در خور اهمیت است .حرارت باید مناسب باشد تا بذر در داخل خاک جوانه زده و سبز شود، در غیر این صورت بذر سبز نخواهد شد و چنانچه سردی هوا به طول انجامد بذرها می پوسند.در مناطق معتدل در موقع بهار از اواخر فروردین ماه که حرارت مناسب است بذر را میکارند ، زیرادر این هنگام خطر سرما مرتفع شده است .بدیهی است ممکن است استثناعا هوا متغیر بوده و بتوان در اواخر اسفند یا اوایل فروردین ماه مبادرت به کاشت بذر نمود.در این مناطق تا اواخر خرداد ماه امکان کاشت بذر وجود دارد و از این تاریخ تا اوایل پائیز نباید چمن کاشت و مجددا از اواخر شهریور تا اوایل آبانماه می توان اقدام به کاشت نمود.د رنقاط گرمسیر باید چمنها را از اواسط پائیز تا اواسط بهار کاشت.دوامم چمن همانطور که اشاره شد بستگی به واریته یا رقم آن و نیز به مراقبت های ضروری از قبیل آبیاری مرتب ، کودپاشی به موقع، وجین علفهای هرزه و چیدن به موقع چمه ها دارد . در اوایل یا اواسط بهار چمن به خوشه می رود یعنی به تخم می نشیند و باید قبل از به خوشه رفتن آن را بریده و از رشد آن جلوگیری کرد تا خوشه نبندد، زیرا مواد مغذی که باید برای مصرف چمن به کار رود صرف خوشه بستن شده و نتیجتا چمن ضعیف می گردد.

تخم علفهای هرزه از طریق کود حیوانی ، باد، آب و بذر وارد زمین شده و زحمت چمن کار را زیاد نموده و چه بسا منجر به واکاری آن می گردد .علف های هرزه دو نوعند ، یک نوع آنهایی که با یک بار وجین کردن از وجود آنها خلاص می شویم. نوع دوم آنهایی می باشند که چمن را نابود می سازند مانند مرق ها و آبیار اسلام.طریقه مبارزه بدینم ترتیب است که به محض مشاهده علفها قبل از تقویت و تکثیر ،آنها را ریشه کن نموده تا در عمق زمین نفوذ نکنند.دستور کلی اینست که هر علف هرزه در هر زمین کشاورزی یا باغ باید از به گل نشستن وجین شود، زیرا اگر به گل نشست و بذر تولید نمود بذرها روی زمین ریخته و سبز شده در نتیجه به علت وفور علف ها از وجین کردن آنها عاجز می شویم .مبارزه شیمیایی برای علف های هرزه هنوز در مراحلی نیست که بتوان آن را توصیه نمود لذا به مبارزه مکانیکی که همانا وجین باشد اکتفا می کنیم.علفهای هرزه برای رشد خود احتیاج مبرمی به نور آفتاب دارند، لذا از سایه عاجز می باشند و نتیجتا می توان در تابستان با پهن نمودن نوارهای پلاستیکی سیاه رنگ روی علفهای هرزه به تدریج آنها را از بین برد.مدتی که نوار باید روی علفها باشد بین 35 تا 45 روز است.

پس از مراقبت های فوق نوبت چیدن چمن است که این کار باید به تدریج و به موقع صورت گیرد تا چمنها یکدست و قوی شده و منظره زیبایی داشته باشند.همانطور که در بالا اشاره شد اگر چیدن چمن به خصوص در موقعی که هوا گرم است به تعویق افتد ممکن است به گل بنشیند که مضار آن گفته شد. چیدن چمن ممکن است به وسیله قیچی یا ماشین چمن بر صورت گیرد .همیشه سعی نمایند موقعی چمن را بچینند که برگهای آن و زمین خشک باشند تا اینکار آسانتر و بهتر انجام گیرد . قیچی یا دستگاههای چمن بر باید پس از هر نوبت کار کاملا تمیز و روغنکاری شوند، تا دوام آنها بیشتر شده و در عین حال تیغه های آنها کند نشوند، نکته دیگر اینکه قبل از اقدام به برش باید محوطه مورد عمل از سنگ ، خار و خاشاک پاک گردیده تا در هنگام عملیات ، برش سهل تر بوده و در عین حال تیغه ها آسیب نبینند .اولین برش اگر با قیچی صورت گیرد آتیه چمن بهتر استزیرا ماشین بار اول آنها را ریشه کن نموده و به گیاه و زمین صدمه وارد می سازد.هنگامی که برش تمام شد باید بلافاصله چمنهای چیده شده را جاروب و از زمین خارج نمایند، در غیر این صورت برگها در زمین خشک و زرد رنگ شده و محوطه را بد منظره می سازند.این برگها می توانند غذای مناسبی برای دامها به خصوص گوسفندان باشند یا آنها را می توان داخل گودالی ریخته از آنها خاک برگ تهیه نمود.چنانچه بعضی از قسمتهای محوطه چمن تنک و یا اصولا سبز نگردید می توان این قطعات را واکاری کرد که قبلا توضیح داده شد.راه دیگر لکه گیری این است که اگر در نقطه ای چمن سبز اضافی داشته باشیم می توان آن را به وسیله بیل با ریشه قالبی از زمین برداشته و در نقاط تنک شده پهن نمود و بلافاصله آن را آبیاری کرد.این عمل در بعضی از کشورها به طور مکانیزه و در سطح وسیع صورت می گیرد ، حتی بعضی از خریداران بدون اینکه بذر چمن بکارند با مراجعه به این قبیل فروشندگان که در سطح وسیع چمن سبز و آماده دارند آن را خریداری و در زمین خود پهن می نمایند.برای چنین روشی در سطح وسیع حتما باید از واریته به خصوصی که ریشه های آنها قابلیت جابجا شدن را داشته باشند مانند چمن افریقائی انتخاب نمود. مبحث کود در امر زراعت،باغبانی و گل کاری نیز مانند مباحث دیگر در خور توجه است.

کود حیوانی که برای چمن انتخاب می شود ،گوسفندی یا گاوی است، که البته کود گوسفندی قویتر بوده و برای چمن مناسب است.نکته قابل توجه این است که کودهای حیوانی حداقل باید یک تا دو سال در محلی مانده و پوسیده شده و عمل تجزیه و تخمیر در آن صورت گرفته باشد.پوسیدگی کود که اکثر مردم به آن توجهی ندارند به دلایل زیر باید صورت گیرد .اولا تخم سبز نمی شوند تا اسباب زحمت برای چمن کار فراهم آورد، ثانیا در کود پوسیده شده عمل تجزیه و تخمیر انجام گرفته و مواد مغذی قابل جذب گیاه را مهیا می نماید، در غیر این صورت کود تخمیر نشده قابل جذب گیاه نبوده و مثمر ثمر نخواهد بود.میزان کودهای حیوانی که باید قبل از کاشت به زمین داده شوند حدود 200 تا 250 کیلو گرم در یکصد متر مربع است و می توانیم مقدار کود شیمیایی کامل هم قبل از کاشت به زمین اضافه نمائیم.بدیهی است کودی که مخلوط از زباله ، بقایای گیاهان، استخوان و غیره تشکیل شده چنانچه کاملا پوسیده شده باشند می توانند مورد استفاده قرار گیرند.این کود محتوی مواد آلی و معدنی نسبتا کافی می باشد و مناسب گیاهان است.کلش و بقایای نباتات را همیشه درانتهای باغچه در چاله ای ریخته و به ارتفاع 15 سانتی متری که رسید باید قدری سیانامیدکالسیک را که در مؤسسات کشاورزی می فروشند تهیه و روی آن بریزند و مجددا روی آن را کلش و بقایای نباتات را به همان ارتفاع ریخته و دوباره سیانامیدروی آن پخش نمایند و این عمل را تا ارتفاع 1 یا 5/1 متری ادامه می دهند و باید روی آنرا هر چند روز یکبار آبپاشی نموده و توده را پس از مدتی به هم بزنند تا پس از 8 الی 12 ماه کودی که از این توده بدست می آید و برای اصلاح خواص فیزیکی خاک مؤثر است آن را مصرف نمود.

توجه داشته باشند کودهای حیوانی را که از دامدار می خرند باید عاری از خاک ، کاه و مواد دیگر بوده و همانطور که ذکر شد کاملا پوسیده شده باشند .کودهای حیوانی برخلاف کود های شیمیایی زمین را پوک نگه داشته در این صورت بستر مناسبی برای نبات ایجاد می نمایند.

کودهای حیوانی یا آلی دارای هوموس بوده و خود نیز تولید کننده این ماده می باشند .هوموس یا ماده سیاه رنگ بیشتر املاح معدنی کودهای شیمیایی را به خود جذب کرده و برای نبات قابل مصرف می سازد.لذا کود حیوانی حتما باید به زمین داده شود و تنها مصرف کود شیمیایی به صلاح نبات نیست مگر در زراعتهای بزرگ که مصرف کودهای حیوانی مقدور نباشد.

پخش و مخلوط نمودن کودهای حیوانی در خور اهمیت است زیرا این کود با خواص فوق باید به طور یکنواخت در زمین پخش گردد و الی چمن فوق یکنواخت و یکدست رشد و نمو ننموده و از زیبایی و مرغوبیت آن کاسته می شود.قبلا اشاره شد که باید قبل از کاشت بذر و غلطک زدن به میزان 200 تا 250 کیلوگرم در هر 100 متر مربع کود حیوانی به زمین داد و می توان هر ساله برای تقویت چمن د راوایل بهار مقدار کمی کود پوسیده حیوانی در سطح چمن کاشته شده پخش نمود. این امر نیز کمبود مواد آلی زمین را جبران می سازد و چنانچه مقدار خیلی کمی خاک رس سرند کرده با این کود مخلوط نمایند نتیجه بهتری عاید می گردد.ضمنا ضخامت این کود نباید در سطح زمین از حدود 8 میلیمتر تجاوز نماید .همراه این کودپاشی باید کودهای شیمیایی نیز به زمین داده شود که مکمل کودهای حیوانی است.کود شیمیایی کامل دارای ترکیبات فسفر ،ازت ،پتاس بوده که به مصرف نبات می رسد. همانطور که گفته شد کودهای شیمیایی فقط مواد غذایی در دسترس نبات می گذارند و در ساختمان فیزیکی خاک از قبیل پوک کردن خاک و غیره تأثیری ندارند.عناصر فوق و مواد معدنی دیگر به طور کم و بیش در اراضی بکر و طبیعی و کوهستانی موجود است منتها میزان و نوع آن در هر زمین فوق می کند.

بعضی از اراضی به خصوص هوموسی ازت آن زیاد است بعضی دارای پتاس و برخی دیگر نیز فسفر دارند در این صورت باید این اراضی را به وسیله دادن کود شیمیایی کاملا تقویت نمود.استفاده از کودهای شیمیایی سهل تر از کودهای حیوانی است لذا در سالهای بعد که چمن پابرجاست از کود شیمیایی در هر سال سه تا چهار نوبت استفاده می کنیم.کود کامل که حاوی فسفر،پتاس و ازت است باید به میزان 2 کیلو د رهر 100 متر مربع داده شود . در اوایل اسفند یا فروردین ماه و دفعات بعد در حین یکسال می توانیم از کود اوره استفاده نمائیم.

علاقه مندان توجه داشته باشند که میزان بیش از حد کود شیمیایی گیاه را سوزانده و خشک می نماید. باز هم لازم به تذکر است که کودهای مختلف کارخانه ها با فرمولهای مختلف ساخته شده که میزان مصرف آن به نسبت ازت ،پتاس و فسفر موجود فرق می کند که باید طبق توصیه کارشناسان کشاورزی عمل شود.کود شیمیایی که در هر سال چند نوبت به گیاه داده می شود کود سرک نامند.به طور کلی وقتی چمنها بزردی گرائیدند و بوته ها ضعیف به نظر رسیدند این وضع نشان می دهد که چمن احتیاج به غذا داشته و باید کود شیمیایی مصرف نمود.

یادآور می شود که دادن کود شیمیایی در اواخر پائیز یا سر تا سر زمستان بی مورد است و جز اینکه کود به هدر رود نتیجه ای عاید نخواهد شد .هنگامی که بوته ها مشغول فعالیت هستند در چنین موقعی مصرف کود مثمر ثمر است، لذا در نقاط گرمسیر که بوته های چمن در هر چهار فصل فعال هستند دادن کود شیمیایی در چهار فصل توصیه می گردد.همانطور که فوقا شرح داده شد نیاز چمن به کود ازته بیشتر از فسفر و پتاس است و دو عنصر پتاس و فسفر در درجه دوم اهمیت قرار دارند.اراضی ایران که اکثرا از نظر فسفر فقیر می باشند، دادن کود فسفره ضروری است و پتاس نیز به مقدار کم در چمن کاری لازم است.باید دانست کودهای ازته مانند اوره و نیترات دامونیوم و غیره سبزی و خرمی خاصی به چمن می

دهند بنابراین کودهای پتاسه و فسفره را در ترکیباتی به میزان کمتر باید تهیه نمود.به طور مثال کودهای 6 – 8 – 20 که ازت 20 درصد، فسفر 8 درصد و پتاس آن 6 درصد است برای چمن کاری بسیار مناسب است.از سه نوع کود مانند سوپرفسفات تریپل به مقدار 2 کیلو یا سولفات دو پتاس 1 کیلو و یا اوره به میزان نیم کیلو در 100 مترمربع باید مصرف شود و همچنین می توان از کود مخلوط شده 4-6-15 به نام نیتروفوسکای زرد استفاده نمود و در هر 100 متر مربع 2 کیلو ضروری است .

کود شیمیایی نیترات دامونیوم را در هر 100 متر مربع به مقدار یک کیلو به طور سرک در هر 40 روز می توان مصرف کرد. این کود به سرعت چمن را سر سبز و خرم می سازد. مجددا لازم به یاد آوری است مقدار کود شیمیایی را می بایستی دقیقا به زمین داد و باید زمین را متر نموده و با احتساب به نسبتی که گفته شد میزان کود را تعیین کرد.کود شیمیایی باید به طور یکنواخت در سطح زمین پخش گردد.این عمل حائز اهمیت است زیرا در قسمتی که کود زیاد داده شده دچار سوختگی گردیده و به آن قسمت که کود کمتری پخش نموده اند بوته ها ضعیف تر می شوند .سوختگی ناشی از کود شیمیایی را می توان بر طرف نمود.بدین معنی که بلافاصله پس از مشاهده آن باید روزی دو سه بار چمن را سیراب نموده و بدین ترتیب چهار الی پنج روز آبیاری را تکرار نمایند. این عمل باعث می شود ذرات کود در آب حل شده و از دسترس گیاه خارج و به عمق زمین فرو روند.چنانچه سوختگی بسیار شدید بود باید لکه های سوخته شده را واکاری کرد یعنی مجددا بذر را به میزانی که قبلا گفته شد پاشیده و روی آن مقداری پهن پوسیده یا خاک اره ریخته و آبیاری نمایندتا مجددا سبز شود .چمن مانند سایر گیاهان امکان دارد دچار آفت شود .که باید به محض بروز بیماری با آن مبارزه کرد.انواع بیماری های ویروسی و قارچی در چمن چندان نیست و چه بسا امراض ویروسی بندرت دیده شده است.یک یا دو بیماری قارچی دیده شده است. یک نوع آن چند سالی است شیوع پیدا کرده که به نام سوختگی معروف است.این قارچ ریشه چمن را مورد حمله قرار داده و گیاه پس از اندک مدتی رنگ قهوه ای سوخته پیدا کرده خشک شده و از بین می رود.علامت ظاهری آن این است که نقاطی از چمن به رنگ قهوه ای سوخته در آمده است.این بیماری به وسائل مختلف شیوع می یابد.اصولا ممکن است خود بذر آلوده به این قارچ باشد که شکی نیست ریشه بوته چمن نیز آلوده خواهد گشت.ممکن است خاک آلوده باشد و رطوبت هم نیز در شیوع این بیماری مؤثر است.طرق مبارزه با این قارچ این است که اگر چمن کاران علاقمند به یک چمن ایده ال هستند قبلا باید بذر را با داروهای قارچ کش ضد عفونی نمایند و همچنین باید خاک را با این قارچ کش ضد عفونی کرد.یکی از قارچ کشهای مناسب zineb و دیگری به نام tiram می باشد 20 گرم از هر یک ازاین داروها برای یک متر مربع زمین در نظر گرفته می شود.این داروها را با خاکستر یا کمی خاک مخلوط نموده و روی زمین پاشیده سپس با وسائل کشاورزی آن را با خاک مخلوط می کنند.ضد عفونی بذر بدین قرار است که آن را با این قارچ کش به نسبت 4 گرم با یک کیلو بذر مخلوط و سپس بذر را در زمین می پاشند.چمن کاشته شده که مبتلا به این بیماری می باشد اگر در سطح وسیع آلوده باشد بهتر است تمامی آن را زیر و رو نموده و عمل بذرکاری را مجددا با در نظر گرفتن نکاتی که فوقا برای پیشگیری شرح داده شده انجام دهند.چنانچه لکه ها به صورت پراکنده و در سطح کمی مشاهده گردند لکه ها را با بیل زیر و رو نموده و عمل بذر کاری را با ضد عفونی نمودن بذر اجرا خواهند نمود.نکته دیگر اینکه می توان قطعات آلوده را اگر بسیار شدید نباشند با محلول tiram یا zineb به نسبت 300 گرم در 100 لیتر آب مخلوط و با آب پاش کاملا آبیاری نمود به نحوی که خاک خیس گردد و این عمل را می توان هر 25 روز یکبار تکرار نموده تا آلودگی بر طرف شود.بیماری زنگ زدگی چندان مهم نیست و در اثر چیدن به موقع چمن و درو نمودن چمنهای بریده شده از محوطه این زنگ زدگی بر طر ف می گردد.

آفت خطرناکی که برای چمن و سایر گیاهان بسیار مضر است آب دزدک می باشد که اکثر مردم آن را می شناسند. این آفت در داخل زمین کانالهایی ایجاد نموده که باعث بریدگی ریشه شده و در نتیجه چمن خشک می گردد.ممکن است قطعه چمن بزرگی را در ظرف مدت بسیار کوتاهی نابود سازد.آفت مزبور در سطح کشور به گل کاریها ، باغها و مزارع سبزی و صیفی صدمات فراوان وارد می سازد.این آفت ساقه و ریشه گیاهان را مورد حمله قرار داده و به طور کلی اکثر سبزیجات از حمله آن در امان نیستند .به ریشه در ختان به خصوص درختان جوان مثمر یا غیر مثمر آسیب زیادی می رساند.هرگاه در روی خاک شیارهایی مشاهده شد بدانید که در پایین آن تونلهای حفر شده وسیله آب دزدک انجام گرفته است.در ایران سه نوع آن دیده شده که طریقه مبارزه باآنها مشابه می باشد.

هرگاه زمینی را شیار نموده و تخمهای سفید رنگ بیضی در داخل خاک مشاهده نمودید بدانید تخم آب دزدک است که ماده آن در داخل زمین تخم گذاری نموده است.آفت ذکر شده علاوه بر تغذیه از گیاهان از لار و حشرات و کرمهای دیگر داخل زمین نیز تغذیه می نماید.این حشره از بدو شروع پس از پنج مرتبه تغییر شکل بالغ گردیده پس ار یکسال یعنی در هنگام بهار جفتگیری میکند.طرق مبارزه با آن بدو صورت شیمیایی و غیر شیمیایی صورت می گیرد.

طرق غیر شیمیایی یا مکانیکی به ترتیب زیر است:

•در نقاطی که زمستان سردی دارند از طریق دادن یخ آب به زمین آنها را منهدم می سازند بدین طریق که اطراف کرت را کمی خاک ریخته و هنگام غروب آب را در داخل کرت جاری و آن را پر می نمایند. این آب بعدا در کرت یخ بسته و مقداری از آفت را نابود می سازد.

•طرق دیگر مبارزه غیر شیمیایی این است که اواسط بهار شب هنگام چراغی در باغچه قرار داده و تعدادی از آنها که به سطح زمین آمده و گرد نور چراغ در حرکت می باشند آنها را با وسیله ای نسبتا مطلوب از آن گرفته خواهد شد.مبارزات فوق باید به همراه مبارزه شیمیایی انجام پذیرد.

•بهترین طریق مبارزه شیمیایی تهیه طعمه مسموم است که سم را با آب و سبوس کاملا مخلوط ومقداری باید آن را مالش دهند تا سبوسی کاملا به سم آغشته گردد.طعمه آماده شده را هنگام عصر در اراضی آلوده که یک روز جلوتر آبیاری شده در هر 10 متر مربع به میزان 60 تا 70 گرم پخش می نمایند.