هدف ما در کشاورزی به حداکثر رسانیدن تولید خالص در یک محصول دلخواه است . در کنار مسائل اقتصادی ، توفیق در عملیات کشاورزی تا حد زیادی به رشد و نمو گیاهان بستگی دارد . چون مدیر مزرعه مسئول تامین بهترین شرایط ممکن برای رشد و نمو بهینه گیاه و دستیابی به عملکرد مطلوب است و می بایست علاوه بر تخصص در یکی از رشته های کشاورزی از شناخت کافی برای بهره گیری از سایر تخصص ها نیز برخوردار باشد . در این مقاله به طرح برخی مسائل عمومی در باب تغذیه گیاهان می پردازیم .
منظور از رشد ، توسعه فزاینده یک موجود است که بر مبنای افزایش وزن توده زنده ، وزن خشک ، طول ، قطر و ...اندازه گیری می شود . اما نمو به معنای تمایز سلول ها و اندام ها مانند تولید گل ، میوه و دانه می باشد . رشد و نمو تابعی از زمان ، ساختار ژنتیکی و شرایط محیطی است . ویژگی های وراثتی ، تعیین کننده عوامل داخلی رشد و نمو ، مانند میزان تحمل به تنش های رطوبتی می باشندو توانایی تولید بالقوه یک گیاه را تعیین میکنند اما عوامل محدود کننده بیرنی موثر رشد و نمو گیاه کدامند ؟ دانشمندان بیش از 50 عامل از این گروه را بر شمرده اند که کشاورزان قادر به تنظیم هفت مورد از آنها نیستند و باید واریته های مورد استفاده و شیوه مدیریت خود را با آن انطباق دهند . این موارد عبارتند از :
1.درجه حرارت
2.میزان تابش نور خورشید
3.نزولات آسمانی
4.ارتقاع از سطح دریا
5.غلظت گاز کربنیک
6.باد
7.سیل
برخی از عوامل دیگر نیز نقش بسیار مهمی در رشد و نمو محصول دارند و کما بیش قابل اصلاح و مدیریت می باشند . از جمله:
1.رطوبت
2.آفات
3.بیماری ها
4.علف های هرز ( رقابت بین گونه ای )
5.تراکم بوته در واحد سطح ( رقابت درون گونه ای )
6.بافت خاک
7.واکنش خاک (PH )
8.وجود عناصر غذایی کافی