حمام آفتاب خاک باعث حفظ حرارت خاک می شود که این امر نه تنها در برطرف کردن اکثر مشکلات گیاه مؤثر است بلکه باعث آزاد شدن مواد مغذی موجود در خاک نیز می شود.
بهترین راه مبارزه با آفت های خاک و علف های هرز، روش های تغییر دمای خاک باغچه یا گلدان است که به عنوان آفتاب دهی یا حمام آفتاب ( solarization ) نیز شناخته می شود. این روش بی نظیر استفاده از انرژی نور خورشید برای مبارزه با آفت ها و بیماری های گیاهی شامل آن دسته از مشکلاتی می شود که مربوط به خاک هستند و از طریق خاک گیاه را آلوده و بیمار می کنند. حمام آفتاب برای گیاهان در همه انواع گیاهان از سبزیجات گرفته تا گل و گیاهان زینتی و گیاهان دارویی مؤثر است. از آفتاب می توانید به عنوان روش طبیعی مقابله با آفت ها در باغچه جعبه ای نیز به خوبی استفاده کنید.
روش آفتاب گرفتن گیاهان
روش آفتاب گیری برای افزایش دمای خاک به این صورت است: پلاستیک شفاف و نازکی روی خاک می کشید به صورتی که لبه های آن کاملاً به سطح زمین بچسبد. مثلاً می توانید دور تا دور زمین مورد نظر را حفر کنید و پلاستیک را کاملاً به زمین مهار و محکم کنید تا جایی برای خروج هوای زیر پلاستیک باقی نماند و یا این که روی تمام لبه های پلاستیک به صورت مرتب و ردیفی آجر بچینید. پلاستیک نور خورشید را از خود عبور می دهد و به خاک منتقل می کند اما امواج بازتابی از خاک و حرارت ایجاد شده را از خود عبور نمی دهد بنابراین باعث افزایش دمای خاک می شود. در واقع اگر این کار را به درستی انجام دهید، می توانید دمای خاک را تا 49 درجه سانیتگراد افزایش دهید. دمای بالای خاک به راحتی بیماری ها و آلودگی های خاک و آفت هایی که در آن زندگی می کنند را نابود می کند.
دقت داشته باشید که تنها باید از پلاستیک شفاف برای حمام آفتاب خاک استفاده کنید. برای حفظ حرارت فضای داخل پلاستیک باید تا حد ممکن نور خورشید از پلاستیک بتواند عبور کند به همین علت پلاستیک سیاه نمی تواند دمای خاک را زیاد افزایش دهد. پلاستیکی که انتخاب می کنید باید نازک باشد (حدود 1 تا 2 میلیمتر ضخامت) تا آفتاب گیری خاک بهترین نتیجه را به دنبال داشته باشد. حمام آفتاب مؤثرترین روش از بین بردن بیماری ها و آفت های گیاهی و علف های هرز در ماه های تابستانی است چرا که حداکثر نور خورشید در این زمان به خاک می تابد و به بهترین شکل می توانید از آفتاب بهره ببرید.
چگونه بستر کشت را برای آفتاب دهی آماده کنیم؟
برای آفتاب دهی به بستر کشت، باید زمین هم تراز بوده و صخره و سنگ های بزرگ در آن قرار نداشته باشند. معمولاً پیش از کشیدن پلاستیک روی گیاهان، زمین تحت درمان با ابزار باغبانی مانند شن کش تمیز هموار می شود. برای حفظ حرارت خاک بهتر است خاک رطوبت داشته باشد اما خیس و اشباع نباشد. رطوبت کمک میکند حرارت آسان تر به داخل خاک نفوذ کند. بیشتر آفت ها و بیماری های خاکی هنگامی که خاک مرطوب است، در مقابل آفتاب آسیب پذیر می شوند.
پیش از این که شروع به کشیدن پلاستیک کنید، بهتر است دور تا دور محوطه را کمی گود کنید. عمق گودال را 20 تا 30 سانتیمتر و عرض آن را 30 سانتیمتر در نظر بگیرید تا پلاستیک را بتواند محکم نگه دارد. هنگامی که شیار پیرامون زمین کامل شد و محوطه باغچه نیز صاف و هموار شد، پلاستیک را می توانید روی خاک بکشید. تمامی سطح باغچه را با پلاستیک بپوشانید و لبه های پلاستیک را داخل گودالی که حفر کرده اید قرار دهید و سپس روی آن خاک بریزید.
توجه داشته باشید که حتماً پلاستیک کاملاً سفت به زمین چسبیده باشد. هر چه پلاستیک به خاک نزدیک تر باشد، هوای کمتری زیر آن محبوس می شود در نتیجه حرارت خاک بالاتر می رود. همین که کشیدن پلاستیک تمام شد، باید بگذارید چهار تا شش هفته همان جا بماند.
آفتاب دهی خاک باعث حفظ حرارت خاک می شود که این امر نه تنها در بر طرف کردن اکثر مشکلات گیاه مؤثر است بلکه باعث آزاد شدن مواد مغذی موجود در خاک نیز می شود. حمام آفتاب خاک یکی از مؤثرترین روش های کنترل آفت خاک و بیماری های دیگر منتقل شونده از راه خاک است.