تاريخچه بام هاي سبز

ايده باغچه هاي روي سقف و كشت بر روي آن در زمانهاي قديم توسط ايرانيها در 2500 سال پيش و بر روي بام زيگوراتها به كار گرفته شده است و تا ششصد سال قبل از ميلاد مسيح توسط مردم بابل در باغهاي معلق بابل ساخته شده بود.

پس از آن صدها سال پيش به ويژه در اروپا ي غربي بكار مي رفته ، اما هنوزنحوه تشكيل آن دراقليم هاي محلي به خوبي شناخته شده نيست.

در قرون وسطي و رنسانس نيز در فرانسه و ايتاليا گونه هايي از باغ بام به وجود آمد كه اكثراً توسط دولت و در ساختمان هاي عمومي شكل مي گرفت.

در سال1600 ميلادي يك آلماني تراس خانه خود را تبديل به باغچه نمود و تا سال 1875 تبديل تراس و بام به باغ در آلمان و روسيه توسعه يافت.

اگرچه كه بام هاي سبز شيرواني در شمال اسكانديناوي قرن ها قدمت دارد ولي روش جديد آن با پيشرفت اين بام ها در سال هاي دهه 1960 كشور آلمان توسعه يافت و از آن وقت تا كنون در بسياري از كشور ها رشد يافته است اكنون 10 درصد بام هاي كشور آلمان را بام هاي سبز تشكيل مي دهند.

بام هاي سبز مدرن كه از سيستم لايه هاي پيش ساخته تشكيل مي شوند،بالنسبه پديده اي نو مي باشند.

ايالات متحده نيز بام هاي سبز قابل توجهي دارد،اما تعداد آنها به اندازه اروپا نيست.

لوكوربوزيه و رايت پيشگامان طبيعت گرا و ايجاد كننده بامهاي سبز در قرن بيستم بودند و نمونه هاي موفق بسياري تا كنون ساخته شده است.

استفاده از پوشش گياهي روي بام يك اختراع جديد نيست. بام هاي چمني يك تكنيك ساختمان سازي متعارف و سنتي در بسياري از نقاط است.

پرداختن به اين فناوري مي تواند از بزرگترين تحولات مثبت محيط زيستي و از مهم ترين دستاوردهاي شهرسازي براي كاهش آلودگي و دماي هوا در شهرهاي بزرگ محسوب شود.

توسعه فضاي سبز عمودي خانه هاي اروپايي با استفاده از بام هاي گلكاري شده سالانه حدود 100 ميليون دلار در مصرف انرژي صرفه جويي مي كنند.

در كشورهاي اروپايي بسياري از شهروندان به طور تجربي دريافته اند كه گلكاري در بام خانه هايشان موجب كاهش حرارت و دما به ويژه در تابستان مي شود.

در طول اين فصل درجه حرارت سقف خان ههاي اروپايي اغلب تا 140 درجه فارنهايت افزايش مي يابد، اما استفاده از فضاي سبز عمودي روي بام ها اين ميزان گرما ذرات معلق در هوا را به گردش در مي آورد.

بررسي ها نشان مي دهد سقف خانه هاي كه گلكاري شده اند بيشتر از 77 درجه فارنهايت گرما جذب نمي كنند و به همين دليل در كاهش آلودگي هوا و ميزان مصرف انرژي موثرند.

مواد و روشها:

جهت پيشبرد تحقيق حاضر سعي شده است تا ضمن بررسي منابع در ارتباط با موضوع در كشورهاي پيشگام و ايران اصول و ضوابط مورد وري Ĥ نياز براي روشهاي مختلف تأسيس بام سبز و ارائه طرح نهايي و قابل اجراي پروژه ها بررسي شود همچنين ارزشها و كاركردهاي اين فن بيان گردد.

اساس روش، مرور منابع شامل مقالات، كتب، سايت هاي اينترنتي و طرح هاي اجرا شده در جهان مي باشد.

دسته بندي كلي اجزاء باغ بام :

فارغ از همه دسته بندي هاي تجاري و آنچه كه در كاتالوگ شركت هاي مختلف وجود دارد اجزاء باغ بام را به 5 دسته كلي مي توان تقسيم

بندي كرد:

لايه پوشش گياهي (Plant layer)

انتخاب نوع پوشش گياهي بسته به آب و هوا، طراحي سازه اي و هزينه نگهداري و تصورات طراح بام سبز با محدوديت هايي مواجه است.

از آنجايي كه بامهاي سبز تا حد امكان سبك طراحي مي شوند، اغلب شامل پوششي هستند كه مي تواند در عمق كمي از خاك و با مراقبت و نگهداري كم يا بدون نگهداري رشد كنند.

محيط كشت (Growing medium)

بايد از محيط كشتي استفاده كرد كه حتي الامكان سبك باشد. بر اساس مقررات ملي ساختمان، مهندسان محاسب موظف هستند در هر متر مربع از بام ساختمان، وزني 150 كيلوگرمي را پيش بيني كنند ؛ در حالي كه بام هاي سبز حداكثر باري حدود 80 كيلوگرم در متر مربع در حالت مرطوب ايجاد مي كنند كه اين رقم ، نگراني ها را از بين مي برد.

يك مخلوط معمولي مناسب مركب از 1.3 ماسه، 1.3 سنگهاي متخلخل و 1.3 گياخاك مصنوعي(تركيبي از چوب پوسيده و كود نباتي) است.

واسطه رويشي 80 ميليمتري از مواد پوششي دانه دانه ( گرانول) رويشي بام را براي دريافت پوشش سدوم زماني كه جوانه سدوم روي آن پاشيده مي شود و يا حصير سدوم روي آن پهن مي گردد آماده مي سازد .

لايه زهكش (Drainage layer)

شامل 50 - 35 ميليمتر پلي اتيلين ( مواد بازيافتي در دسترس ) همراه با پشم شيشه روي آن مي باشد. لايه زهكش بين محيط كاشت و لايه محافظت قرار مي گيرد تا آب بتواند از هر جاي بام سبز به سيستم زهكش ساختمان جريان يابد

لايه محافظت (Protection layer)

اين لايه بيشتر شامل لايه هايي است كه يا بام را از نشت كردن و نفوذ آب حفاظت مي كنند يا از سيستم عايق كاري محافظت مي نمايد.

ساختار سقف

بام را از نشت كردن و چكه كردن محافظت مي كنند. غشاء هم به شكل يك لايه يكپارچه ضدآب استفاده مي شود و هم به شكل شيت هاي بهم پيوسته (Roof construction)

به عنوان يك قاعده كلي بامهاي مسطح بايد شيبي حداقل به اندازه 1:60 داشته باشند. از آنجا كه لايه زهكشي و آبياري و نيز لايه خاك بالاي آن كم عمق مي باشد اين موضوع بسيار حائز اهميت مي باشد كه هنگام طراحي پوشش سبز بامهاي مسطح به اين نكته توجه كرد كه هر گونه خميدگي در لايه بالايي اين لايه زهكشي براي گياه مضر مي باشد. با اين حال مي توان پوشش سبز را روي بامهاي مسطح بدون شيب نيز نصب كرد ، مشروط به اينكه ساختار مناسبي طراحي شود تا به گياه آسيبي وارد نشود.

طراحي يك پوشش سبز براي بامهاي با شيب بيش از° 25 نسبتاً ساده است و مي توان از سيستم زهكشي مخصوصي استفاده كرد. البته شيب هاي بيش از ° 20 نياز به طراحي خاصي دارند تا اين اطمينان حاصل شود كه سيستم بر روي بام پايدار خواهد ماند